Azərbaycanda
əhalinin layiqli həyat səviyyəsini təmin etmək və sosial rifahını yüksəltmək,
iqtisadiyyatın tarazlı və dayanıqlı inkişafına nail olmaq dövlətin
sosial-iqtisadi inkişaf konsepsiyasının prioritetlərindəndir. Son illərdə həyata
keçirilən, konkret hədəflərə yönəlmiş məqsədyönlü islahatlar nəticəsində ölkədə
biznes və investisiya mühitinin əlverişliliyinin daha da artırılması,
sahibkarların maliyyə resurslarına çıxış imkanlarının genişləndirilməsi, dövlət-sahibkar
münasibətlərinin inkişaf etdirilməsi istiqamətində bir sıra nailiyyətlər əldə edilib,
bu sahədə mühüm institusional tədbirlər həyata keçirilib. Həyata keçirilmiş islahatlar çərçivəsində ölkədə kredit zəmanət mexanizmi
və həmin mexanizm çərçivəsində dövlət büdcəsi vəsaiti hesabına faiz subsidiyalarının
verilməsi kimi maliyyə dəstəyi aləti yaradılıb.
2018-ci ilin
sonlarından etibarən İpoteka və Kredit Zəmanət Fondu (Fond) tərəfindən kredit zəmanət
mexanizminin və faiz subsidiyalarının verilməsinin tətbiqinə başlanılıb, bu
dövr ərzində Fondun dəstəyi ilə iqtisadiyyatın müxtəlif sahələri üzrə (qida sənayesi
məhsullarının istehsalı, kənd təsərrüfatı, ticarət xidmətləri, maşın və
avadanlıq istehsalı, eləcə də digər sənaye məhsullarının istehsalı və emalı) 41,759,000
manat məbləğində sahibkarlıq kreditlərinin verilməsinə nail olunub.
Dövr ərzində Fond tərəfindən
mövcud problemlərin öyrənilməsi və kredit zəmanət mexanizminin təkmilləşdirilməsi
məqsədilə dövri olaraq müvəkkil banklarla və sahibkarlarla görüşlər keçirilib, bu
sahədə beynəlxalq təcrübə araşdırılaraq müvafiq təhlillər aparılıb. Təhlillər
kiçik və orta sahibkarlıq subyektlərinin banklara müraciət edərkən təminatla
(girovla) bağlı yüksək tələblərlə rastlaşdıqlarını və nəticədə onların maliyyə
mənbələrinə (kredit) çıxış imkanlarının məhdud olduğunu göstərib.
Aparılmış təhlillərin nəticəsi olaraq, zəmanət
mexanizminin tətbiqində risklərin tənzimlənməsi baxımından tam yeni yanaşma tətbiq
edilib və mövcud mexanizm çərçivəsində sahibkarlıq kreditlərinin verilməsi
zamanı təminatla (girov) bağlı tələblər aradan qaldırılıb. Həyata keçirilmiş dəyişikliklər
nəticəsində artıq Fondun kredit reytinqi modelinə əsasən aşağı risk
kateqoriyasına aid edilmiş, lakin təminat səviyyəsi qənaətbəxş olmayan sahibkarlar
üçün Fondun zəmanəti ilə təminatsız sahibkarlıq kreditlərindən istifadə
imkanları yaradılıb.
Mövcud mexanizm çərçivəsində
verilən sahibkarlıq kreditləri üzrə təminata dair tələblərin aradan
qaldırılması daha çox sahibkarlıq subyektinin maliyyələşməsinə, təminat yetərsizliyi
olan sahibkarların maliyyə resurslarına çıxış imkanlarının artırılmasına, nəticə
etibarilə iqtisadiyyatın şaxələnməsinə, iqtisadi aktivliyin və ölkədə
qeyri-neft sektorunun inkişafının dəstəklənməsinə şərait yaradacaq.
